Onverhard fietsen is ouder dan het A-Team maar hipper dan Templeton ‘Faceman’ Peck ooit is geweest. De eerste gravelfietsen kwamen rond 2015 op de markt. Sindsdien heeft deze fietsniche alleen maar aan populariteit gewonnen. Marketing, de pandemie en de mystiek van het onbekende, weg van zowel isometrische jaagpaden als extreme bikeparks verklaren het succes van ‘gravelen’, een parapluterm voor avontuurlijk(er) fietsen. Het Australische fietsmagazine Cyclingtips onderscheidt vijf soorten gravel . Ik vertaal ze hier vrij als gravelterroir en gebruik ze vervolgens om twee banden uit het Gravelbike.be gamma te bespreken.
Categorie 1 staat voor Vlaams of Waals asfalt. Verharde wegen in slechte staat, met kasseistroken, putten en andere gebreken. Onvermijdelijk als voorschotfacturen. Een racefiets met 25mm - 32mm banden volstaat, maar breder rubber biedt meer comfort.
Categorie 2 is zacht knisperend grind. Het soort dat je aantreft in het Zoniënwoud, langs de Dijle of op de Veluwe in Nederland. Onverhard en autovrij onthaasten. Net niet erotiserend. Perfect haalbaar met een racefiets op 28-35mm banden maar zorgelozer en vooral leuker op een gravelfiets.
Categorie 3 omvat uitdagender onverhard terrein met wat losliggende stenen, hobbelige heuvelflanken en zanderige ondergrond. Voor gravelfietsen met schijfremmen en 32-38mm rubber met profiel. Tovert een glimlach op je smoel. De Kempense heuvelrug komt aardig in de buurt. De overtreffende trap: Noorwegen.
Categorie 4 is onversneden rock & roll. Dat wil zeggen: niet al te uitdagende singletracks, groffere grind- en bospaden met wortels, stenen en geulen. Geen terrein voor een racefiets. Maar wel een speeltuin voor gravelfietsen met ruimte voor banden van minimaal 35mm en idealiter 45mm breed. Feest!
Categorie 5 flirt met de MTB grens. Het ruwere werk. Wortelpassages, technische afdalingen en steile, rotsachtige bergpaden. De bovengrens voor gravelbikes. En dus zien we dikke banden (45-55mm), al dan niet in combinatie met beweegbare zadelpennen, verende voorvorken, bredere sturen en andere onderdelen uit de MTB wereld.
Ik trok de voorbije maanden op pad met gravelbanden die zich het meest thuis voelen op ondergronden uit categorie 2, 3 en (indien droog) 4: de Zipp G40 XPLR en de Specialized Pathfinder Pro. Beide banden zijn van Amerikaanse merken maar worden gemaakt in resp. Frankrijk en Thailand. De XPLR band is 40mm breed en weegt 480 gram. De Pathfinder meet 42mm en legt 540 gram in de schaal. Tubeless monteren was kinderspel bij de Zipp banden, maar lastiger bij de Specialized banden.
De verschillen tussen beide banden zijn verwaarloosbaar. De iets bredere Pathfinder is net iets vergevingsgezinder dan de Zipp band maar vertoont minder voorspelbaar rijgedrag in natte omstandigheden. De Pathfinder is op de weg dan weer iets stiller dan de Zipp band. Qua profiel hebben beide banden een gelaagde structuur met een egaal loopvlak voor zo weinig mogelijk rolweerstand en een iets agressiever noppenprofiel aan de buitenzijden voor grip en controle. Het zijn echter geen modderbanden. Klimmen op technisch terrein lukte me beter met de Zipp band dan met de Specialized band. Kortom, ik kan beide banden aanraden maar verkies de looks en de veelzijdigheid van de Zipp band.
Tom Van Hout