Je gaat voor een gravelbike met één kettingblad vooraan (‘one by’), maar je weet niet goed welk voorblad en welke cassette je best kiest? Wat kan helpen is om je snelheid te berekenen op basis van aantal omwentelingen, tanden kettingblad en cassette kroontje. Laat ons eens kijken naar een voorbeeld.

We kiezen voor een redelijke ‘standaard’ Shimano GRX 1x11 groep met kettingblad 40T en cassette 11-42. De ideale trapfrequentie (aantal pedaalomwentelingen per minuut) voor een doorsnee medium getrainde fietser is 85 à 95 rpm. De wielomtrek bij 42 mm banden is ongeveer 2,215 meter (afhankelijk van type velg).

(1) Berekening snelheid bij 40 kettingblad met 11 cassette kroontje en trapfrequentie 90 rpm*:

de versnelling is kettingblad gedeeld door cassette kroontje: 40 / 11 = 3,636
de afgelegde afstand na één omwenteling is wielomtrek maal versnelling: 2,215 x 3,636 = 8,054 meter
de afgelegde afstand per minuut: 8,054 x 90 (cadans) = ca. 725 meter
dat is dus in km/uur: 725 x 0,06 = 43,5 km/u

(2) Berekening snelheid bij 40 kettingblad met 42 cassette kroontje en trapfrequentie 70 rpm*:

de versnelling is kettingblad gedeeld door cassette kroontje: 40 / 42 = 0,952
de afgelegde afstand na één omwenteling is wielomtrek maal versnelling: 2,215 x 0,952 = 2,109 meter
de afgelegde afstand per minuut: 2,109 x 70 (cadans) = ca. 148 meter
dat is dus in km/uur: 148 x 0,06 = 8,9 km/u

Conclusies

Wil je sneller kunnen gaan dan 43,5 km/u, dan moet je ofwel kiezen voor een groter kettingblad ofwel voor een cassette met een kleiner kroontje onderaan.
Wil je trager kunnen klimmen, dan moet je ofwel kiezen voor een kleiner kettingblad ofwel voor een cassette met een groter kroontje bovenaan.
Wil je beide voorgaande opties, dan kan je bvb. kiezen voor een 9-45 cassette in combinatie met een 38T kettingblad, hiermee haal je bij (1) een snelheid van 50 km/u en bij (2) een snelheid van 7,8 km/u. Nadeel hier is dat het de sprongen tussen de kroontjes wel vergroot.

Niet onbelangrijk is dat je bij de Sram eTap Force AXS ‘Mullet’ 1x12 groep nog veel meer keuze hebt qua cassettes en dus ook qua bereik. Bij 1x11 zal het ‘uiterste’ dat je kan plaatsen zowat 9-45 of 10-46 zijn. Bij deze 12 speed groep daarentegen kan je gaan tot 9-52 wat toch nog een groot verschil is.

Nog ter info: omtrek wiel rekening houdend met bandenmaat:

700C x 33 mm = 2155 mm

700C x 38 mm = 2192 mm

700C x 42 mm = 2215 mm

700C x 47 mm = 2245 mm

*rpm = revolutions per minute